welzijn & zorg

'Ik voel angst als mijn kind wél thuiskomt'

Nieuwe 1712-campagne maakt taboe op oudermishandeling bespreekbaar

Op 3 mei 2022 lanceerde de hulplijn 1712 hun nieuwe campagne die volledig in het teken staat van oudermishandeling. Hoewel geweld tegen ouders vaak voorkomt, blijft de problematiek toch grotendeels onder de radar van de politie en hulpverleningen. “Als het over huiselijk geweld gaat, wordt dit probleem nog onvoldoende herkend”, aldus Wim Van de Voorde, Vlaams coördinator van 1712. De campagne wil slachtoffers aansporen om de hulplijn te contacteren en het probleem bespreekbaar te maken.

Als we denken aan mishandeling binnen het gezin, denken we meteen aan kindermishandeling. Nochtans is oudermishandeling een probleem dat minstens even groot is. “We weten dat het gezin de plek is waar je de grootste kans loopt om vernederd, geslagen of misbruikt te worden. Maar als het over huiselijk geweld gaat, komt het thema oudermishandeling zelden aan bod”, aldus Van de Voorde. “Als een ouder, of iemand uit zijn omgeving, ons contacteert over oudermishandeling, gebeurt dat vaak in een laat stadium.”

Vorig jaar kreeg de hulplijn meer dan 11.000 oproepen, waarvan slechts een 200-tal over het probleem van oudermishandeling. Nochtans is het volgens de literatuur een vorm van huiselijk geweld die vaak voorkomt, maar toch vertaalt zich dat niet in een groot aantal oproepen erover naar 1712. De redenen voor het lage aantal oproepen over het specifieke probleem zijn eenvoudig te verklaren: schaamte en loyaliteit. “Mensen die ermee worden geconfronteerd ervaren vaak complexe en tegenstrijdige gevoelens”, licht Van de Voorde toe. “Slachtoffers van oudermishandeling hebben soms de neiging om de schuld bij zichzelf te leggen. Ze zijn beschaamd en ervaren een gevoel van falen. Ondanks het geweld wil de ouder zijn kind beschermen vanuit een sterk gevoel van loyaliteit en onvoorwaardelijke liefde.”


Het is net door die tegenstrijdige gevoelens dat er een enorm taboe rust op het thema, waardoor de barrière naar hulpverlening voor betrokkenen vaak enorm groot is. Daar wil de campagne van 1712 nu verandering in brengen. Van de Voorde lichtte de campagne toe in meubelwinkel DOMO in Leuven. Voor één keer werd de etalage niet uitgedost met gloednieuwe meubels, maar werd er een woonkamer nagemaakt waarin alles kort en klein was geslagen en er duidelijk huiselijk geweld had plaatsgevonden. Niet de gezellige en huiselijke sfeer die bezoekers normaal gezien verwachten in een meubelwinkel. “We moeten ons ervan bewust zijn dat het er in heel veel gezinnen niet gezellig en huiselijk aan toe gaat. Het bespreekbaar maken van huiselijk geweld en oudermishandeling is de eerste stap om het geweld te stoppen.”

Een beker met een gebroken oor en de boodschap ‘I love dad’ speelt een centrale rol in de nieuwe 1712-campagne. ‘Dad’ van ‘I love dad’ komt ook terug in het woord geweld-dad-ig, waarop de campagne zinspeelt. De campagne zet zich verder op tv aan de hand van een aangrijpende spot waarin een vader getuigt over de zorgen en angst die hij ervaart als ouder. “De spot is gebaseerd op getuigenissen aan de telefoon. Een vader vertelt hoe hij bang is dat zijn zoon misschien ziek gaat worden of niet thuis zal komen na een avondje uitgaan, de normale kopzorgen van een ouder”, legt Van de Voorde uit. “Maar dan komt het kantelmoment en zegt de vader dat hij ook bang is wanneer zijn kind wél naar huis komt en zien we de schrammen en schaafwonden op zijn gezicht.”

Ouders die bellen naar 1712 krijgen een ondersteunend gesprek aangeboden. “We gaan die vloedgolf aan emoties structureren en de ernst van de situatie proberen in te schatten”, aldus Van de Voorde. “Met toestemming van de cliënten verwijzen we hen dan door naar meer gespecialiseerde hulpverlening. Er is geen one size fits all – aanpak bij dit probleem. Het hangt heel erg hard af van de situatie.” Oudermishandeling wordt in verband gebracht met bepaalde opvoedingsstijlen. Zo komt het vaak voor in gezinnen waar er geen grenzen worden getrokken, maar even goed in gezinnen waar het er erg streng aan toegaat en het kind geweld gaat gebruiken om autonomie te verwerven. “Maar het komt doorgaans het vaakst voor in gezinnen met alleenstaande moeders waar er een genderstereotiep beeld is van de vrouw”, legt Van de Voorde uit. “Er is natuurlijk ook nog de invloed van leeftijdsgenoten. Als jongeren in omgevingen komen waar een grote tolerantie is naar geweld brengen zij dat mee naar de thuissituatie. Voor onze campagne brengen we nu vooral lichamelijk geweld in beeld maar natuurlijk kan oudergeweld ook bestaan uit psychisch, emotioneel en financieel geweld. Over al die thema’s krijgen wij oproepen en over al die thema’s willen wij dat mensen weten dat ze bij ons terecht kunnen.”

www.1712.be