welzijn & zorg

Even vrij van (mantel)zorg

Respijtzorg neemt tijdelijk zorg uit handen
26.08.2022
Foto's
Jan Locus

Mantelzorg betekent vaak: je 200 procent geven met het risico dat je jezelf vergeet. “Je gaat soms door diepe dalen.” Het concept van respijtzorg moet de last – tijdelijk - lichter maken. “Je moet een drempel over, maar het is de moeite waard.”

François en Vera, dat waren twee handen op een buik toen ze 45 jaar geleden trouwden. Ze waren beste maatjes, werden vrouw en man, ze deden alles samen. “We trokken samen naar de kroeg, we waren beide politiek en syndicaal actief, we gingen samen naar vergaderingen…”, vertelt François. Tot bij Vera MS werd vastgesteld. “We ontdekten dat er iets mis was toen we op een dag de straat overstaken. Vera vertelde dat ze alle wagens dubbel zag.” Eerst dachten ze dat er iets met haar ogen was, maar na verschillende onderzoeken bleek dat Vera MS had, een bericht dat het koppel hun leven veranderde.

Spanningen

Vera was altijd een zelfstandige, actieve vrouw, maar plots vertrouwde François de situatie niet meer. Hij liet zijn echtgenote niet meer alleen. Bovendien wilde hij het huis zo goed mogelijk op Vera’s behoeften afstemmen. Maar dat ging voor haar allemaal wat te snel. “Vera was nog niet klaar om haar situatie te aanvaarden. En dat creëerde de eerste spanningen’, blikt hij terug. Het lag echter niet in François’ aard om bij de pakken te blijven zitten. “Ik ben me heel snel over de ziekte beginnen informeren, bij de mutualiteit en bij de MS-liga. Ik ging naar vergaderingen met andere mantelzorgers. Door te praten leer je dingen van elkaar. Ik heb ook steeds geprobeerd om nog zoveel mogelijk samen te doen: we trokken met de rolstoel naar onze stamkroeg, we reden met een aangepaste auto naar Spanje, we gingen samen op cruise naar Noorwegen.

 

François Van Couteren, met zijn vrouw Vera: “Je gaat mentaal soms door diepe dalen als mantelzorger. Ik kan dan wel echt genieten van een vakantie samen met Vera waar anderen de zorg voor haar even overnemen.”

Tranen

François ontpopte zich tot een meer dan fulltime mantelzorger. Hij wilde ook medisch op de hoogte blijven van de ziekte. “Anders weet je niet waaraan je te verwachten en panikeer je misschien in bepaalde situaties.” Maar wat François en cours de route leek te vergeten, was dat de zorg voor Vera ook op hem begon te wegen. Hij illustreert: ‘Laatst keek ik naar een liefdesfilm. Vroeger zou dat me niet veel hebben geraakt, maar vandaag komen de tranen. Je wil je tegenover iedereen sterk houden, maar tegelijk ga je soms door diepe dalen. Dat is wat ik als mantelzorger vooral mis: ondersteuning op mentaal vlak.” Eén keer per week gaat Vera naar de dagopvang en twee keer per jaar verblijft ze anderhalve maand in een revalidatiecentrum. Dan heeft François wat tijd voor zichzelf. Maar waar hij het meeste van geniet, zijn de vakanties samen waar de zorg voor Vera wordt opgenomen door anderen.

Zelfzorg

‘Respijtzorg’ heet het concept officieel. Het geeft de tijd aan de mantelzorger om even te pauzeren. Zo trok het koppel al naar Duneroze, een revalidatiecentrum aan zee. “Daar staan vrijwilligers voor je klaar om te helpen bij het eten, het toilet en de dagelijkse verzorging”, vertelt François. “Tegelijk kunnen we er genieten van muziek en dansen.” Nog fijner vindt François het in Aquamarijn, een woonzorgcentrum in Kasterlee waar patiënten en hun partners volledig tot rust kunnen komen. Er worden onder meer yoga- en massagesessies aangeboden. “Je moet de stap durven zetten om op zo’n zorgvakantie te gaan. Zeker voor de patiënt is dat niet makkelijk”, weet François. “Die moet immers een stukje met zijn/haar ziekte naar buiten treden, in een nieuwe omgeving bij nieuwe mensen. Niet iedereen kan dat, maar tegelijk is het de moeite waard. Het geeft je de kans om nog nieuwe dingen te ervaren.”

Dat is meteen een advies van François aan andere mantelzorgers: “Blijf zoveel mogelijk ondernemen en zoek oplossingen voor je problemen. Wees bovendien voldoende assertief. Wees mondig genoeg om je situatie uit te leggen. Dan kun je de juiste hulp krijgen. En ten slotte: draag als mantelzorger ook zorg voor jezelf. Enkel zo behoud je voldoende energie om te zorgen voor diegene die je graag ziet.”